Zwangerschapskwaaltjes

Je hebt er misschien wel over gehoord van vriendinnen of je moeder: zwangerschapskwaaltjes. Misschien maak je je er zorgen om en misschien denk je ach, het gaat toch wel voorbij. Niet iedereen krijgt er in dezelfde mate last van. En gelukkig zijn er wel oplossingen voor. In ieder geval geldt voor de meeste vrouwen dat zij zich tussen de vierde en de zevende maand bijzonder goed voelen.

Bij alle zwangerschapskwaaltjes geldt dat als de “huismiddeltjes” niet helpen, je moet overleggen met je verloskundige of je huisarts. Voor een aantal hardnekkige kwaaltjes bestaan namelijk medicijnen.

Hieronder de kwaaltjes op alfabetische volgorde:

Aambeien

Aambeien zijn kleine spataderen of kloofjes aan je anus die kunnen jeuken en/of pijn doen. Ze bestaan in twee soorten: aambeien aan de binnenkant en aambeien aan de buitenkant van de anus. Aambeien aan de binnenkant merk je op door jeuk en door pijn. Ze kunnen ook gaan bloeden. Deze aambeien komen het meest voor. Aambeien aan de buitenkant van de anus ontdek je door pijn bij het naar de wc gaan en bloedverlies bij de ontlasting. Je kunt aambeien krijgen wanneer je last hebt van obstipatie (verstopping) en je te veel moet persen. Andere oorzaken zijn het gewicht van je steeds zwaardere buik, hormonen die een verslappend effect op de vaatwanden van je aderen hebben en de stijgende druk in je aderen in je onderlichaam (door de zware baarmoeder en later door de druk van het hoofdje van je baby) tijdens de zwangerschap. Erfelijke factoren spelen ook een rol.Wat kun je ertegen doen?

Zorg allereerst voor een goede stoelgang, zodat je niet hoeft te persen bij het naar de wc gaan.
Ga bij aandrang onmiddellijk naar de wc; hoe langer je het uitstelt hoe pijnlijker het wordt.
Laat de natuurlijke aandrang zo veel mogelijk haar werk doen en pers bij het naar de wc gaan niet te hard mee.
En neem er de tijd voor.........
Was je met koud water en reinig jezelf goed als je naar de wc bent geweest. Doe dit niet met wc papier omdat hierdoor de aambeien mogelijk opengaan. Bovendien kunnen er resten ontlasting achterblijven die weer jeuk kunnen veroorzaken.
Spoel je anus schoon met koud water. Door het koude water trekken de vaatwanden van je aderen samen en wordt de huid van je anus sterker.
Probeer obstipatie te voorkomen, zie de tips bij Verstopping.
Blijf je last houden of heb je bloedverlies bij het naar de wc gaan, ga dan even naar de huisarts. Er bestaan aambeienzalfjes die de aambeien kunnen verhelpen.

Aanvulling : Aambeien tijdens de zwangerschap, maar ook met name in het kraambed is een veel voorkomende kwaal. Een homeopatisch middel, waar veel vrouwen baat bij hebben, is Curanol. Het is een zalf in combinatie met tabletten. De zalf werkt plaatselijk. De tabletten helpen inwendig om de doorbloeding te verbeteren. Je kunt Curanol verkrijgen bij de apotheek of drogist. 

Afscheiding

In het gebied rond je vagina wordt meer slijm geproduceerd dan anders. Dit komt door de extra doorbloeding van de schedewanden, hierdoor werken de slijmvliezen intensiever en komt er meer vocht uit je vagina. Afscheiding is melkachtig wit en ruikt niet sterk (“broodachtig”).

Is de afscheiding witgeel, groengrijs en brokkelig, jeukt het of heb je een branderig gevoel of pijn ga dan naar de huisarts. Wat kun je zelf doen?

Was jezelf regelmatig met water, niet met zeep of wasgels.
Laat de intiemspray liever achterwege.
Draag katoenen ondergoed.
Gebruik zo weinig mogelijk inlegkruisjes.
Aanvulling : Door de zwangerschap wordt het milieu in de vagina minder zuur, waardoor onschuldige schimmels sneller een infectie veroorzaken. Dit is niet schadelijk voor de baby, maar als er een schimmelinfectie tijdens de baring aanwezig is kan de baby besmet worden. De baby kan pusoogjes krijgen, maar wat nog veel vervelender is, spruw in het mondje. Hierdoor heeft de baby pijn tijdens het drinken. In geval van borstvoeding kan er weer besmetting naar de tepels gaan. Dus, zeer pijnljik voor de moeder. Kortom, als er een schimmelinfectie aan het eind van de zwangerschap aanwezig is, adviseren wij altijd zo snel mogelijk naar de huisarts te gaan om ’t te laten behandelen.

Bandenpijn

De baarmoeder wordt op haar plaats gehouden door een aantal banden. Omdat de baby en de baarmoeder groeien ontstaat er rek op deze banden. De rek kun je voelen als felle steken maar ook als zeurende, toenemende pijn naarmate je je meer inspant. Til geen zware dingen en neem regelmatig rust.

Blaasontsteking

Nu je zwanger bent heb je meer kans op blaasontsteking. Door de hormonen in je lichaam en de druk van je baby loopt de urine vanuit je nieren niet meer zo vlot weg naar de blaas en werken de spieren van de urineleider minder goed. Er kan dan wat urine in de blaas achterblijven. Een blaasontsteking herken je aan een voortdurende aandrang om te plassen, een branderig gevoel bij het plassen en een zeurende pijn in je onderbuik.

Als je plast zijn het telkens maar kleine beetjes urine. Voor behandeling moet je naar de huisarts (neem een potje urine mee). Heb je inderdaad een blaasontsteking dan zal de arts je antibioticum voorschrijven. Zeg altijd dat je zwanger bent.

Tips:

Vaak plassen, veel drinken en vitamine C slikken.
Plas na het vrijen je blaas leeg. Tijdens het vrijen komen er namelijk altijd bacteriën mee naar boven, richting blaas.
Aanvulling : In de praktijk zien wij vaak tijdens de zwangerschap, maar ook tijdens het kraambed, dat een blaasontsteking zich eerder uit als onderbuikspijn, dan pijn met plassen. Neem onderbuikspijn dus altijd serieus. Een verwaarloosde of niet herkende blaasontsteking kan doorschieten naar de nieren en hoge koorts veroorzaken.

Bloedend tandvlees

De tanden van een zwangere vrouw zijn extra gevoelig voor gaatjes. Het speeksel bevat meer zuren en tast het tandglazuur aan. De verslapping en de verhoogde doorbloeding van het weefsel leiden tot meer bloedingen van het tandvlees.Je tandvlees gaat bovendien losser om je tanden heen zitten waardoor mondbacteriën gemakkelijker onder je tandvlees kunnen komen en hier schade kunnen aanrichten. De dagelijkse gebitsverzorging verdient nog meer aandacht:

kies een zachte tandenborstel, flos je tanden en/of gebruik tandenstokers.
ook kun je meermalen met lauw, zout water of kamillethee spoelen
Aanvulling : poetsen, poetsen, poetsen!

Vroeger werd gezegd: iedere zwangerschap kost een tand! Gelukkig verzorgen  we tegenwoordig ons gebit veel beter.

Brandend maagzuur

Het maagzuur irriteert de slokdarm waardoor je een branderig gevoel krijgt. Je krijgt er meestal last van bij het slapen gaan.

Tips tegen brandend maagzuur:

Probeer  eens het hoofdeinde van het bed hoger te zetten (of gebruik een kussen onder je voeten).
Vermijd koolzuurhoudende dranken, vet eten, sterk gekruide spijzen, vruchtensappen en koffie.
Helpen deze oplossingen niet (voldoende) vraag dan aan de verloskundige of je huisarts een middeltje tegen brandend maagzuur.

Aanvulling : Net als tegen misselijkheid, helpt het om de hele dag door kleine beetjes te eten. Overigens mogen bepaalde middeltjes tegen brandend maagzuur niet langer dan 6 weken gebruikt worden. Op dit moment mogen alleen rennies langere tijd gebruikt worden.

Duizeligheid

Het kan zijn dat je, wanneer je een tijdje op je rug ligt, duizelig en onwel wordt. Dit kan het gevolg zijn van het “holle ader” (vena cava) syndroom. Wanneer je op je rug ligt kan de zwaarder geworden baarmoeder de ader die zuurstofarm bloed vanuit het lichaam naar je hart pompt een beetje of helemaal dichtdrukken. Er ontstaat hierdoor een tijdelijk tekort aan bloed in de rechterhelft van het hart. Daardoor komt er te weinig zuurstofrijk bloed in de bloedsomloop. Dit geeft het gevoel van duizeligheid. Niet elke zwangere heeft hier (in dezelfde mate) last van. Heb je dit wel, dan kun je beter, wanneer je moet liggen of gaat slapen, een houding kiezen waarbij je op je zij ligt.

Gezwollen schaamlippen

Je schaamlippen kunnen gedurende je zwangerschap dikker worden en van kleur veranderen. Door de sterkere doorbloeding zit er meer bloed in. Ze kunnen hierdoor ook heel gevoelig worden. De kleur van de kleine schaamlippen kan veranderen naar dieppaars.

Hoofdpijn

Hoofdpijn wordt vaak veroorzaakt door spanningen, tijdens de zwangerschap vaak samenhangend met onzekerheid of angst. Ook bloedarmoede of de verandering in de hormoonspiegel kunnen oorzaak zijn van hoofdpijn.

Tips tegen hoofdpijn: Neem extra rust, een ontspannend bad of doe ontspanningsoefeningen. Leg iets warms in je nek of op je schouders, bijv. een Cosibag. Wil je toch iets innemen, een enkele paracetamol kan geen kwaad. Wil je iets anders slikken of komen hoofdpijnaanvallen vaker terug, overleg dan met je verloskundige of huisarts.

Jeuk

Een veelgehoorde klacht tijdens de zwangerschap is jeuk aan armen, benen, borsten en buik. Dit komt vooral voor in de tweede helft van je zwangerschap. De oorzaak hiervan is meestal onduidelijk maar ook vaak onschuldig. Het kan ook een gevolg zijn van een  gal- en leverstoornis zwangerschapscholestase die tijdens de zwangerschap optreedt. Dit nemen we serieus en zetten dan bloedonderzoek in als je specifieke klachten hebt. Bespreek het met ons als je jeuk ervaart 

Na de bevalling neemt de jeuk weer af.

Tips tegen jeuk:

Mentholpoeder of lotion op basis van menthol kunnen jeuk tegengaan of verlichting bieden.
Een lauwe of koude douche kan ook helpen. Droog je hierna zachtjes af en poeder je in met mentholpoeder of smeer je in met menthol-lotion. Wrijf niet te hard, hierdoor kan de jeuk weer verergeren. 
Draag bij voorkeur katoenen kleding en slaap onder katoenen lakens.
Aanvulling : Wat ook helpt is calendula emulsie of een havermoutvlokkenbad. (havermoutvlokken in een washandje). Beide wordt toegepast bij waterpokken, maar helpt ook goed bij zwangerschapsjeuk.

Kramp

Tijdens de zwangerschap is je bloedcirculatie trager dan anders. Hierdoor kan kramp in de benen ontstaan. Deze kramp krijg je meestal s nachts. Een warme kruik of een CosiBag tegen je benen kan helpen, net als een kussen onder het voeteind van het matras.

Een oefening tegen de kramp: strek je been terwijl je zit en trek de tenen naar je toe.

Aanvulling : Als je veel last helpt van kramp, ga dan bij je zelf na of je voldoende melkproducten gebruikt. Soms wordt het veroorzaakt door te weinig calcium.  En doe van te voren oefeningen om de doorbloeding in de benen te bevorderen.

Misselijkheid

Wat kun je tegen misselijkheid doen?

Begin de dag op bed met een kopje thee en een beschuit of cracker. Sta pas daarna heel rustig op en kom niet abrupt overeind.
Eet niet teveel tegelijk maar liever ieder uur een beetje zodat je maag niet te leeg maar ook niet te vol raakt.
Probeer zo gezond mogelijk te eten.
Vermijd vet en scherp gekruid voedsel.
Soms helpt het om een tijd lang geen koffie, koolzuurhoudende dranken en sinaasappelsap te drinken.
Ook rust, voldoende slaap en niet te hard werken helpen.
Kun je echt niets meer binnenhouden waarschuw dan de verloskundige of de huisarts, er bestaat dan namelijk het gevaar van uitdrogen. Je arts kan je eventueel medicijnen voorschrijven. Meestal houdt de misselijkheid ongeveer na de zestiende week op.

Aanvulling : Eet geen dingen die je eigenlijk tegen staan, maar die je van jezelf “moet”eten omdat je zwanger bent. Het komt er geheid weer uit!

Pijn in de schaamstreek

Voortdurende pijn in het schaambeen, stuitje, heupen en onder in de rug kunnen wijzen op bekkeninstabiliteit. Tijdens de zwangerschap verweken, onder invloed van hormonen, de banden in de gewrichten. Dit is nodig omdat het kind dan tijdens de bevalling makkelijker door het geboortekanaal kan.

Door de verweking van de banden kan het bekken uit evenwicht raken en heb je behalve pijn ook moeite met bijv. fietsen, bukken, vrijen en lang staan. Heb je van pijn in het schaambeen, ga dan naar de huisarts. Die kan doorverwijzen naar een fysiotherapeut (er zijn fysiotherapeuten die gespecialiseerd zijn in bekkeninstabiliteitsklachten).

Tips:

Zorg er voor dat je voldoende rust neemt.
Let op hoe je je beweegt: 
Probeer je bekken evenwichtig te belasten: draag bijvoorbeeld niet één zware
boodschappentas maar verdeel de last over twee tassen.
Beperk het trappenlopen en, als je toch de trap op moet, zet dan telkens eerste de ene voet op een tree en trek de andere bij.
En hou bij het omdraaien in bed je knieën bij elkaar. Hierdoor heb je minder pijn.

Aanvulling : Iedere zwangere heeft in bepaalde mate wel last van bekkenpijn. Helaas sommigen in extreme mate! Probeer rust en activiteit af te wisselen. Zowel thuis als op je werk. En wacht niet te lang met een bezoek aan de fysiotherapeut. Soms is eenmalig bezoek voldoende. Iedereen is uniek en de fysio bekijkt precies waar bij jou de meeste verweking zit en de meeste pijn. Verder beoordeelt de fysio je houding. Hoe je staat, loopt, zit. En kan je aanwijzingen geven, oefeningen en massages. Overigens is een verwijzing door de huisarts niet meer nodig sinds de basisverzekering.

Pigmentvlekken

Door toename van pigmenthormonen kan de huid bruiner worden zelfs als je niet in de zon komt. Sommige vrouwen worden dan ook sneller en dieper bruin tijdens hun zwangerschap. Het is mogelijk dat je een pigmentstreep op de buik krijgt die loopt vanaf het schaamhaar tot de navel, en soms tot iets daarboven. Helaas kunnen er door de pigmentvorming ook vlekken in het gezicht ontstaan, veelal rond de ogen. Dit wordt een “zwangerschapsmasker” genoemd.Je kunt pigmentvlekken niet vermijden maar wel erger voorkomen. Vermijd de zon, zet een hoed op of gebruik een zonneproduct met een zo hoog mogelijke beschermingsfactor, bijv. 60. De streep op je buik en het zwangerschapsmasker zullen na de bevalling langzaam weer verdwijnen.

Spataderen

Veel vrouwen hebben hier last van tijdens hun zwangerschap. Spataderen zijn uitgezette en gekronkelde aderen en komen voornamelijk voor in de benen. Je kunt een pijnlijk en zwaar gevoel in de benen krijgen. Komen spataderen in de familie voor dan heb je een grotere kans ze ook te krijgen. Na de zwangerschap verdwijnt een groot deel van de spataderen weer. Gebeurt dat niet dan kun je ze eventueel laten wegwerken door een specialist

Aanvulling : Spataderen komen niet alleen voor in de benen, maar ook vaak op de schaamlippen. Echt heel pijnlijk! En er is wat aan te doen. Sommige vrouwen krijgen steunkousen aangemeten.

Wij sturen onze zwangeren naar een fysiotherapeute voor spataderen. Het probleem is namelijk, dat de spiertjes rondom de bloedvaten verslapt zijn door de hormonen. Met steunkousen wordt dit effect versterkt. De gespecialiseerde fysiotherapeute geeft oefeningen en massages. Daarnaast leert ze de zwangere ook zelf de massages toe te passen. Kijk op www.fcwv.nl  voormeer informatie.

Striae

Na de bevalling verbleken de strepen maar ze laten helaas littekens na. De littekens worden kleiner maar ze verdwijnen niet meer geheel. Wel kun je proberen de schade te beperken.

Tips tegen striae:

Met wisseldouches (warm (niet heet) en koud) en daarna een massage met olie stimuleer je de bloedcirculatie in de huid. De massage maakt het onderhuidse bindweefsel en de huid soepeler en rekbaarder. Informeer bij drogist of parfumerie naar een goede massage-olie.
Je kunt je huid ook masseren door steeds kleine huidplooitjes beet te pakken en omhoog te trekken. Na het oprekken de huid inmasseren met een verzorgende crème.
Ondersteun de gespannen huid aan de buitenkant met bijv. een goede stevige beha, een buiksteundoek, een buikband, steunkousen, elastische panty, e.d. Deze middelen ondersteunen je huid door het geven van tegendruk.
Wist je dat zwangere vrouwen die ouder zijn dan 30 vaak geen striae krijgen? Dit heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat een “oudere” huid slapper is, meerekt en dus niet zo makkelijk scheurt.

Vaak plassen

Zo na de 7e maand oefent je baarmoeder een behoorlijke druk uit op je blaas. Je blaas kan hierdoor minder urine bevatten dan anders. Ook houdt je lichaam nu meer zout en vocht vast. Hierdoor zal je vaker naar de wc moeten zowel overdag als s-nachts. Lastig, maar er is helaas niets aan te doen.

Vermoeidheid

Veel vrouwen zijn aan het begin van de zwangerschap erg moe. De reden hiervoor is de hormonale verandering die je lichaam ondergaat. En vergeet de emoties niet.

Tips:

Doe af en toe een dutje overdag als je vrij bent, of ga een uurtje liggen als je thuiskomt van je werk.
Ga op tijd naar bed.
Eet gezond, geef niet te veel toe aan snoepdrang.
Neem niet te veel hooi op je vork. Laat de grote klussen liggen, de kinderkamer komt wel.
De ergste vermoeidheid verdwijnt meestal vanaf de vierde maand. Blijf je dan toch nog moe en/of heb je last van duizelingen dan kan het zijn dat je een ijzertekort hebt. Bloedonderzoek kan dit uitwijzen.

Heb je inderdaad een ijzertekort dan kan de verloskundige of de huisarts je ijzerpillen voorschrijven waarmee het ijzergehalte in je bloed weer op peil gebracht kan worden. Zorg er ook voor dat je voedingsmiddelen gebruikt waar veel ijzer in zit zoals groente, vers fruit, doorbakken rood vlees, bruin brood, havermout, peulvruchten, noten, rozijnen, gedroogde abrikozen en bessensap.Aan het einde van de zwangerschap kan de vermoeidheid weer toeslaan: de buik gaat in de weg zitten en de behoefte aan middagslaapjes neemt toe. Een teveel aan inspanning zal direct een harde buik opleveren. Het lichaam zegt hiermee: neem rust. Rust nemen aan het einde van de zwangerschap is heel belangrijk. De meeste werkende vrouwen stoppen zo’n 6 tot 4 weken voor de bevalling met werken. De bevalling kost veel energie, het is belangrijk er uitgerust aan te beginnen.

Verstoppingen

Tips tegen verstopping:

Wat helpt is het eten van vezelrijk voedsel zoals volkorenbrood (niet te droog), geweekte muesli, peulvruchten met de vliesjes eromheen en zilvervliesrijst.
Probeer je eten zo “klef” mogelijk te maken: macaroni met saus, zachtgekookte zilvervliesrijst, puree, ed.
Verder rauwkost en vers fruit met schil eten.
Veel drinken is goed, drink minimaal twee liter vocht per dag (water, thee, vruchtensap, melk). ’s-Ochtends op de nuchtere maag een glas lauwwarm water drinken wil ook helpen.
Lekker als tussendoortje: geweekte pruimen en abrikozen.
Vermijd voedsel dat verstopping kan veroorzaken zoals wit brood, droge koek, beschuit, bananen, chocola en knäckebröd.